Onderstaande tips
zijn
serieuze waarschuwingen
voor iedereen die (van) vogels houd.
Een gevaarlijke tijd voor
gezelschapsvogels!
Gerry M. Dorrestein, diagnostisch laboratorium
NOIVBD, Veldhoven
De winterperiode en speciaal de tijd rond
kerst en nieuwjaar is voor vogels in huis een gevaarlijke tijd.
Het hier beschreven voorval heeft te maken met het plaatsen van
een nieuwe gevelkachel in een volière. Maar ook het
bereiden van de feestmaaltijden met minimale ventilatie
geven speciaal in deze koude periode elk jaar weer zeer
regelmatig slachtoffers.
In dit specifieke geval gaat het om een kweker van
dwergpapegaaitjes (Agapornis sp en Forpus sp.). Deze
kweker heeft een volière van 5 x 3 meter met daarin vaste kooien
van 125 x 60 x 60 cm. In totaal waren er op het moment van de
problemen 26 vogels aanwezig.
Rond 7 december '05 heeft de kweker door een erkende
installateur zijn verouderde gevelkachel laten vervangen door
een nieuw model Pelgrim. Nadat de kachel was aangesloten heeft
de monteur de kachel even kort (misschien een minuut) als test
voluit laten branden en daarna de kachel teruggezet op de
waakvlam. Na ongeveer 30 minuten gaat de kweker kijken in de
volière en ziet dat er 2 vogels dood zijn. Omdat verder alles er
goed uitzag werd er niet direct aan de nieuwe kachel gedacht.
Toen de man een uur later weer in de volière kwam lagen er weer
dode vogels en zaten er enkele vogels op de bodem van de kooi en
waren zeer benauwd. Nu heeft de kweker de waakvlam uitgedaan,
alle ramen opengezet en de zieke vogels naar buiten gebracht.
Ondanks het openzetten van de ramen kwamen er toch weer nieuwe
vogels bij die plotseling ziek werden (ernstig benauwd) en
binnen een half uur dood waren. De laatste vogel werd nog ziek
ongeveer 3 uur nadat de kachel was uitgezet en ook deze vogel
ging dood. In totaal zijn er in verloop van 4 uur 11 vogels
gestorven terwijl de kachel maar 1 uur op de waakvlam gestaan
had. Daarna zijn er geen nieuwe slachtoffers geweest.
De volgende dag werden mij 4 dode vogels aangeboden voor
onderzoek. De diagnose voor deze vogels was bij alle vier
hetzelfde: een acute hemorrhagische
tot fibrineuze pneumonie
(zie foto).
Aan de andere organen werden geen afwijkingen
gevonden die deze plotselinge sterfte konden verklaren.
De kachel is teruggehaald door de installateur en er is contact
gezocht met de firma Pelgrim. Er zitten in de kachel geen
Teflon®-achtige producten verwerk en de "lakken" zijn tot 1200oC
getest op hittebestendigheid. De enige verklaring zou een
poeder-coating zijn die niet op hitte getest is.
Commentaar
Dit beeld doet erg denken aan een
Teflon® vergiftiging. Deze vergiftiging zien we speciaal in
deze tijd van het jaar als het huis goed afgesloten is tegen de
winterkoude en de ventilatie in huis vaak gebrekkig is. De
Teflon vergiftiging of beter polytetrafluoroethlyene (PTFE)
vergiftiging wordt veroorzaakt door een "gasachtige" verdamping
van een oververhitte "antiaanbaklaag". Het merk Teflon is in
deze niet de enige schuldige. Ook andere merken kunnen bij
oververhitting dezelfde problemen geven. We hebben de problemen
ook gezien bij andere apparatuur, w.o. een haarföhn, waarin PTFE
is verwerkt dat oververhit kan worden. Meestal betreft het een
pan die op het vuur staat en vergeten wordt en dan aanbrandt.
Voor de mens en andere zoogdieren is de concentratie van gas die
ontstaat ongevaarlijk.
De symptomen die meestal bij vogels gezien worden zijn
(letterlijk) van hun stokje vallen of dik zitten met ernstige
ademhalingsproblemen gevolgd door sterfte.
Maatregelen die genomen
moeten worden zijn:
- Draai de warmtebron uit en breng de pan
naar buiten, weg van de huisdieren.
- Zet ramen en deuren open en zorg voor
volop ventilatie.
- Breng de vogels die nog niet ziek zijn
naar een andere ruimte of naar buiten. Het is meestal te
laat ..voor de vogels die al
benauwd zijn.
- Als er zieke, maar nog levende vogels
zijn, plaats deze in een zuurstofkooi. Omdat er sprake is
van irritatieoedeem en bloederige veranderingen wordt een
diureticum aanbevolen om het vocht uit de longen versneld af
te voeren.
Als preventieve maatregel
geld hier dat er geen vogels in de keuken gehouden moeten worden
tijdens het koken en dat pannen met antiaanbaklaag niet te heet
mogen worden.
Gerry M. Dorrestein
Diagnostisch Laboratorium
NOIVBD
Te allen tijde bereikbaar via 06 1105 7602
info@NOIVBD.nl
www.NOIVBD.nl
 Gourmetten
Tefal-dampen (teflon) en verbrandingsproducten van
¨anti-aanbaklagen¨ in pannen en gourmetstellen zijn zeer
giftig voor vogels. Deze dodelijke luchten ontstaan bij
verhitten (verbranden) van de anti-aanbaklaag bij een
temperatuur boven de 280 graden. De acuut zieke dieren
krijgen zeer bloedrijke, ontstoken longen met kapotte
haarvaatjes. De longen lopen zo vol met bloed en de vogel
sterft aan zuurstoftekort. In minder heftige gevallen kan de
dierenarts proberen de vogel te redden door een anti-
shockbehandeling in combinatie met het geven van zuurstof.
Ook bij de mens zijn griepachtige verschijnselen beschreven
na inademen van tefal-dampen.
Het wordt tijd dat de fabrikanten van pannen en ander
keukengerei met een anti-aanbaklaag in hun
gebruiksaanwijzing de consument wijst op de risico's van
deze toepassingen op vogels.
Andere keukendampen die ontstaan na het verhitten van vetten
of boter kunnen giftig zijn voor vogels. Daarom is het
raadzaam om vogels ver weg te houden van de keuken en het
huis voldoende te ventileren bij alle bakactiviteiten, zeker
als er anti- aanbaklagen in de pan zitten. Bij de eerste
tekenen van benauwdheid, zoals niezen en kortademigheid, de
vogels onmiddellijk naar een andere goed geventileerde
ruimte brengen en contact opnemen met uw dierenarts.
Pas ook op met
magnetron/ovenreiniger. Liever gezegd: Gebruik het NOOIT
in bijzijn van welke vogel dan ook. Het bevat vaak een soort
antiplak stof teflon en is dodelijk bij inademing door
vogels in enkele minuten.
 Gordijnen
en Vitrage Dodelijk
Onlangs hoorden wij het
verhaal van een valkparkiet die, zoals dat wel vaker gebeurd
regelmatig in de vitrage hing al dan niet na een spannende
duikvlucht.
Na een tijd schijnbaar
onschuldig aan de randjes te hebben geknabbeld, werd de
vogel ineens doodziek. Wanneer het zichtbaar wordt dat een
vogel zich niet goed voelt is het vaak al ver heen, omdat ze
zich heel lang 'goed' houden. Dit is natuurlijk gedrag, want
een zwak prooidier wordt als eerste gegrepen en opgegeten.
Ziet een vogel er echt slecht
uit en voelt hij zich ellendig, dan is het groot alarm. In
dit geval bleek dat hij loodvergiftiging had opgelopen door
het knabbelen aan de rand van de vitrage. Ook de dierenarts
kon hem niet meer redden helaas.
Gordijnen en vitrage wordt
vaak verzwaard om ze zodoende recht te laten hangen met een
randje waarin lood verweven zit. Dit is een uitermate giftig
en voor vogel acuut dodelijk metaal!
Laat uw vogel dus nooit
zonder toezicht los in huis en wees gewaarschuwd.
We stellen het zeer op prijs
deze verhalen te mogen vernemen, want dan kunnen we helpen
voorkomen dat de geschiedenis zich elders herhaalt.
 Roken
is ook Slecht voor uw Vogel
Veel rokers die normaal niet
zouden stoppen, doen dat wel als dat goed is voor hun
huisdier, blijkt uit
Amerikaans onderzoek.
Eén op de drie rokers geeft dat aan in een webenquête van
onderzoekster Sharon Milberger. "De resultaten zijn
bemoedigend," zegt ze. "In Amerika zijn zeventig miljoen
huisdieren. Dit is een nieuwe reden voor mensen om te
stoppen met roken."
Volgens
deze lokale nieuwssite in Michigan krijgen huisdieren
die in een rokersfamilie leven vaker een vorm van kanker.
Nog een
voorbeeld dichter bij huis.
 Plantenmest
Een probleem dat minstens
zoveel voorkomt als vergiftiging door planten, is een
vergiftiging door het eten van meststoffen die gebruikt
worden bij planten. Zeker als deze plantenvoeding de vorm
heeft van korreltjes kan een vogel de neiging hebben hiervan
te eten. Als vogels plantenmeststoffen binnen krijgen,
ontwikkelen zij een nitraatvergiftiging. De dieren gaan veel
drinken, worden benauwd, kunnen een grauw-grijze verkleuring
krijgen van de normaal roze slijmvliezen en de dieren kunnen
uiteindelijk sterven. Als u een vogel verdenkt van
nitraatvergiftiging is het daarom aan te bevelen om
onmiddellijk contact op te nemen met de dierenarts.
De duidelijkste beschrijvingen van vergiftigingen door
planten zijn gemaakt door onderzoekers die extracten van
plantenmateriaal via de kropsonde gevoerd hebben aan vogels
(meestal grasparkieten) - zie tabel. Hierbij is gebleken dat
veel planten alleen problemen veroorzaken als zij in grote
hoeveelheden worden geconsumeerd. Meestal zijn
vergiftigingsverschijnselen zichtbaar binnen enkele uren
nadat de vogel giftig plantenmateriaal heeft binnen
gekregen. Dit geldt niet voor een vergiftiging met avocado,
waarbij de verschijnselen soms wel 24 uur op zich laten
wachten.
 Chocola
Chocolade, koffie en thee
(deze voedingsmiddelen bevatten giftige stoffen voor de
parkiet). Chips en eigenlijk alle voor mensen bestemde
snacks zijn zeer slecht voor uw gevleugelde vriend, mede
vanwege het hoge vet- en zout gehalte. Suiker is eveneens
slecht.
Alcohol is absoluut verboden: laat een parkiet nooit
bier of wijn drinken.
 Koffie
( cafeïne)
Veel planten produceren
toxische of bittere stoffen als natuurlijke bescherming om
niet opgegeten te worden door dieren. Heel wat van deze
toxines zijn alom bekend: cafeïne, nicotine, tannine,
digitalis,
cocaïne, opium, enz.
Opname van deze
plantenchemicaliën in hoge concentraties kan fataal zijn
voor het dier. De meeste van deze toxines komen voor in
zaden en onrijp fruit, belangrijke componenten van
het rantsoen van papegaaien.
 Giftige
Planten
Naast de planten die in de
tabel genoemd zijn, zijn er nog enkele planten die problemen
kunnen geven. De vruchtjes van de
vuurdoorn
(Pyracantha sp.) kunnen gaan gisten en dus veel alcohol
bevatten. Meermalen zijn vogels (met name vinken) in het
wild en in tuinen aangetroffen die dronken waren. Aangezien
ook papegaaien dronken kunnen worden, lijkt het aannemelijk
dat ook zij aangeschoten kunnen raken van het eten van
vuurdoornbesjes. (Bonte
boer met lekkere paardenbloem) U kunt ook de volledige
plantenlijsten downloaden.
Vogels in een benevelde toestand kunnen zich makkelijk
verwonden en zich niet goed verdedigen als zij worden
aangevallen. Als de dieren enkele uren rust krijgen om te
ontnuchteren is meestal het grootste leed geleden. Eenzelfde
soort probleem kan zich voordoen bij de consumptie van
marihuana of hennepplanten.
Als een dier verschijnselen vertoont die veroorzaakt worden
door het eten van giftige planten, is het vaak moeilijk een
specifieke behandeling in te stellen. Daarom is het raadzaam
het dier in een kleine kooi te zetten met de zitstokken laag
bij de bodem zodat het dier zich niet kan verwonden als het
van de stok valt.
Dieren die niet braken kunnen
gevoerd worden met pap (van bijvoorbeeld
babypapegaaienvoeding of poedermelk op basis van soja)
om het maag-darmkanaal te stimuleren en om de plantendelen
in te hullen zodat zij snel en zonder dat er veel gifstoffen
worden opgenomen het maag-darmkanaal kunnen passeren.
Eventueel kan aan de pap wat
Norit of olie worden toegediend. Dieren die diarree hebben,
kunnen uitdrogen. Als de diarree langer aanhoudt dan een
dag, dan is het raadzaam om door een
vogelarts onderhuids vocht toe te laten dienen.
Lelietjes van Dalen
(Convallaria majali)
Onderzocht bij: grasparkiet Ziekteverschijnselen: zwakte,
sloomheid, diarree, braken.
Giftige plantendelen: bladeren.
Opmerking: alleen giftig als het in grote hoeveelheden wordt
opgegeten.
Euphorbia of wolfsmelk
(Euphorbia pulcherrima)
Onderzocht bij: grasparkiet.
Ziekteverschijnselen: soms wat diarree, soms wat
roodkleuring van de ontlasting.
Giftige plantendelen: rode bladeren.
Opmerking: alleen giftig als het in grote hoeveelheden wordt
opgegeten.
 Oleander
(Nerium oleander)
Onderzocht bij: grasparkiet.
Ziekteverschijnselen: sloomheid, diarree, zwakte, krampen,
speekselen, braken, soms sterfte.
Giftige plantendelen: bladeren.
Opmerking: Oleander is giftig in het voorjaar, maar alleen
als het in grote hoeveelheden wordt opgegeten.
Philodendron (Philodendron scandeus)
Onderzocht bij: grasparkiet, amazone.
Ziekteverschijnselen: kokhalzen, braken, diarree, sterfte
zeer sporadisch (bij dieren die veel plantenmateriaal
opeten).
Giftige plantendelen: bladeren, maar alleen als het in grote
hoeveelheden wordt opgegeten.
Rhododendron (Rododendron simsii / indicum)
Onderzocht bij: grasparkiet.
Ziekteverschijnselen: zwakte, sloomheid, kokhalzen, braken,
pasteuze ontlasting, sterfte zeer sporadisch.
Giftige plantendelen: bladeren, maar alleen als het in grote
hoeveelheden wordt opgegeten.
 Avocado
(Persea sp.)
Onderzocht bij: grasparkiet,
grijze roodstaart.
Ziekteverschijnselen: niet
meer op stok kunnen zitten, stoppen met eten, bol zitten,
aan veren peuteren en trekken, benauwdheid, zwelling van de
borstspieren door oedeem en bleke streping van de spieren,
sterfte.
Giftige plantendelen: bladeren, vruchten
Ook in veel salades en saus
zit avocado verwerkt. Laat uw vogel niet zomaar mee eten aan
tafel, maar geef hem eventueel een eigen bakje met voer wat
wel gezond is voor hem.
Opmerking: de verschijnselen
kunnen sterk wisselen en treden soms pas 24 uur na
consumptie op.
Sommige
soorten wikke (Vicia sp.)
Onderzocht bij: grasparkiet, valkparkiet, Agapornis.
Ziekteverschijnselen: krampen, spasmen, epileptische
aanvallen, sterfte.
Giftige plantendelen: bladeren.
Taxus (Taxus media)
Onderzocht bij: grasparkiet.
Ziekteverschijnselen: happen naar lucht, braken, moeilijk op
stok kunnen zitten, benauwdheid, bewegingsstoornissen, een
enkel dier sterft.
Giftige plantendelen: bladeren en vruchtjes Opmerking: Taxus
is in de herfst giftiger.
Wingerd of wilde wijn (Parthenocissu quinquefolio)
Onderzocht bij: grasparkiet.
Ziekteverschijnselen: sloomheid, braken Giftige
plantendelen: bladeren.
Opmerking: in het voorjaar is Virginia creeper minder
giftig.
Gewonde accacia (Robinia pseudoacacia)
Onderzocht bij: grasparkiet.
Ziekteverschijnselen: loze kauwbewegingen maken,
benauwdheid, niezen, hoesten, braken.
Giftige plantendelen: bladeren.
Opmerking: acacia is minder giftig in het voorjaar.
Clematis (Clematis sp.)
Onderzocht bij: grasparkiet.
Ziekteverschijnselen: braken.
Giftige plantendelen: bladeren.
Opmerking: Clematis is minder giftig in het najaar.
Dieffenbachia (Dieffenbachia
seguine)
Onderzocht bij: grasparkiet .
Ziekteverschijnselen: irritatie van de slijmvliezen van de
bek.
Giftige plantendelen: bladeren.
Bladeren van lupine (Lupine sp.),
liguster (Liguster sp.), vingerhoedskruid (Digitalis sp.),
kardinaalsmuts (Eonymus alatus compacta), vuurdoorn
(Pyracantha coccinea), gebroken hartje (Dicentra
spectabilis), clematis (Linicera sp.), Buxus (Buxus sp.),
blauwe vlierbes (Sambucus sp.) zijn gevoerd aan
grasparkieten maar veroorzaakten geen
vergiftigingsverschijnselen.
Zie ook de lijsten met giftige en
ongevaarlijke planten.
Vogel-Tips voor Newbies
Info Vogelgriep
Voeding
Handopfok voedingschema
Hygiëne
Vitamines
Prijzen
Onze
prijsberekening is hoofdzakelijk gebaseerd op twee delen:
a. de mate van tamheid van de vogel
b. de
kleurstelling/conditie van de vogel
Klik
hier voor
meer informatie omtrent onze prijzen. |
